Pareneseis Pros Nearo Dokimo Michaniko

Αμβέρσα, φθινόπωρο του χίλια εννιακόσια ογδόντα οκτώ.
Είναι προφανές στη ζωή μας ότι τα θέματα με ενδιαφέρουσες ιστορίες που αφορούν τα κοινά καθημερινά πρόσωπα ελάχιστα έχουν ελπίδες να εξιστορηθούν, και σαν τέτοιες τα πρόσωπα της ιστορίας μένουν ανώνυμα στο σκοτάδι.
Η ματιά του. Στο πρόσωπο του ήταν κυρίαρχη η παρουσία των ματιών του. Ήταν το πρώτο πράγμα που πρόσεξα όταν εμφανίστηκε εμπρός μου.
Η ματιά του ανθρώπου σκέφτηκα μπορεί να σηματοδοτήσει μια σειρά από συναισθήματα.
Γενικά στην καθημερινή μας ζωή υπάρχει μια πεποίθηση που πηγάζει από την παράδοση και μας θυμίζει ότι τα μάτια είναι οι αδιάψευστοι μάρτυρες που αποτελούν το μέσο επικοινωνίας για την πόρτα της ψυχής. Και όπως να έχει ακόμη και σήμερα συνεχίζουμε να πιστεύουμε στην παράδοση αυτή.  Αν τα μάτια με το βλέμμα τους φωτίζουν όλο το πρόσωπο, φωτίζουν έτσι και τον κόσμο, ορατό και αόρατο προς τον οποίο στρέφονται.
Καστανά σκούρα μάτια, εκφραστικά και υγρά, κοιτούσαν αμήχανα, συνεσταλμένα και αδέξια, σχεδόν άτολμα γύρω του. Όλη του η παρουσία ανέδιδε το άγχος του ατόμου που βρίσκεται μακριά από τα συνηθισμένα χωρικά του ύδατα. Το έντονο, στοχαστικό βλέμμα του έδειχνε ότι είναι ευάλωτο και επιφυλακτικό απέναντι στις νέες συνθήκες που καλείται να αντιμετωπίσει.
Αυτός ήταν ο νέος μας δόκιμος μηχανικός που στεκόταν απέναντι μου. Ένα νεαρό παλικάρι γύρω στα είκοσι του χρόνια, μια γοητευτική εφηβική φιγούρα, περιποιημένος, καλοντυμένος, ψηλός, αρκετά πάνω από το ένα ογδόντα, ευθυτενής, αρμονικά κανονικό προφίλ με μια παιδική αύρα να πλαισιώνει τα χαρακτηριστικά του. 

Το προσώπου του είχε την εικόνα και το χρώμα του αποβουτυρωμένου γάλακτος, το χρώμα του ωκεάνιου αφρού. Το σύνολο αυτής της εικόνας συμπλήρωναν τα πλούσια κάστανα μαλλιά του.

Κατά την πρόσκαιρη κρίση μου άνετα και με επιτυχία θα μπορούσε να χρησιμέψει ως νεαρό ανδρικό μοντέλο για να διαφημίσει την ομορφιά της φυλής μας στα τουριστικά ένθετα των περιοδικών, αν και φαινόταν καλοζωισμένος και σχετικά αγύμναστος.
Η γενική εξωτερική του παρουσία απηχούσε το φάσμα της επίδρασης που προκαθορίζει τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής μεσαίας αστικής τάξης στις νεοελληνικές οικογένειες σήμερα. 

Όλα αυτά ήταν ένας καθοριστικός παράγων που κινητοποίησε την σκέψη μου και μου έδωσε ερεθίσματα να τον γνωρίσω καλύτερα.
Όταν μίλησε, η φωνή του ανέδιδε μια λεπτότητα με ευγένεια στους τρόπους.
Μου συστήθηκε.
Τον έλεγαν Πέτρο και ήταν μόλις δεκαεννέα ετών.
Έχοντας ολοκληρώσει τον πρώτο κύκλο σπουδών του, παράλληλα εκτελούσε και το πρώτο του εκπαιδευτικό ταξίδι, σύμφωνα με τα νέα εκπαιδευτικά συστήματα που εφαρμόζουν στις ακαδημίες του εμπορικού ναυτικού σήμερα.
Μετά τα συνηθισμένα και πρακτικά που συνήθως λέγονται στην αρχική φάση μιας γνωριμίας, θέλησα να ξεδιαλύνω την απορία μου τι θέλει στο σκληρό επάγγελμα της θάλασσας ένα παλικάρι που του φαίνεται ότι σέρνει μαζί του την γλυκιά και τρυφερή οικογενειακή θαλπωρή.
Την οικογένεια την αποτελούσαν η μητέρα του φτασμένη γνώστη παιδίατρος σε μεγάλο νοσοκομείο, και ο πατέρας του στέλεχος σε μια ανθούσα ιδιωτική επιχείρηση. Δεν είχε άλλα αδέλφια ήταν ο μοναδικός υιός τους.
Αβίαστα μου άνοιξε την πόρτα της ψυχής του, συνεισφέροντας απαντήσεις στον προβληματισμό μου. Μου δήλωσε ότι επιθυμούσε διακαώς να λύσει το πρόβλημα που τον απασχολούσε.
«Λατρεύω την εικόνα των γονέων μου, αλλά πρέπει να ελευθερωθώ από την κυριαρχία τους στη ζωή μου προκειμένου να είμαι ανεξάρτητος, για να είμαι το πρόσωπό μου και όχι μια ασθενική αντανάκλαση κάποιου άλλου. Έχω οριστικά καταλήξει στο λογικό συμπέρασμά ότι για να είμαι αυτάρκης, υγιής, οφείλω να ελευθερωθώ από το φορτίο της υπέρμετρης οικογενειακής προστασίας.
Αυτό είναι μια εσωτερική ανάγκη, ο λόγος ύπαρξης μου, είναι μια μάχη που πρέπει να την κερδίσω. Ούτω η άλλως αυτή την περίοδο μετά την εισαγωγή μου στην ακαδημία του εμπορικού ναυτικού δεν μπορώ να σκεφτώ ότι μπορώ να κάνω κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που έχω αποφασίσει.»
Καταλαβαίνοντας από διαίσθηση τα συναισθήματα του μπορούσα να τον πλησιάσω να τον ενθαρρύνω και ταυτόχρονα όσο καλύτερα γίνεται να του μεταδώσω την εμπειρία και την όποια γνώση που κατέχω πετυχαίνοντας μια ευχάριστη, γόνιμη και με ποιότητα συνεργασία για τους δυο μας και με το υπόλοιπο πλήρωμα.
«Πέτρο κατ’ αρχήν ψηλά το κεφάλι, να προσέχεις μόνο τα ταβάνια γιατί στα πλοία συνήθως είναι πολύ χαμηλά.»
Θα σου πω ένα συμβολισμό σε μια ιστορία που πρόσφατα έχω διαβάσει.
«Κάθε γιος είναι ένας πρίγκιπας για την μητέρα του και κάθε πατέρας είναι ένας βασιλιάς για τον γιο του.»
..... Γνωρίζω το πόσο δύσκολο και επώδυνο είναι να αφήσεις πίσω ένα τρόπο ζωής που χρόνια τώρα ήταν οδηγός και πυξίδα, να ξεριζώσεις τα ανέμελα χρόνια της παιδικής αθωότητας και να βαδίζεις μια πορεία πλέον σ’ ένα περιβάλλον σχετικά άγνωστο και πρωτόγνωρο για σένα, με νέα ενδιαφέροντα και δεδομένα, στοιχεία που αποτυπώνουν τα ίχνη που απαιτούνται για την πραγματοποίηση των στόχων σου.
Διαχρονικά πολύ μελάνι έχει χυθεί για να περιγράψει το σημείο καμπής της ζωής μας που αφορά τις αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε για το μέλλον μας.
Δεν θα πρωτοτυπήσω βέβαια αν σου πω ότι πολλές φόρες αυτά τα χρόνια θα τα ανακαλέσεις στη μνήμη σου, συνήθως αναπολώντας με ευχαρίστηση την ευδαιμονική διάσταση τους, αλλά πρέπει να κλίσεις το κεφάλαιο με τις εκκρεμότητες που έχεις στις αναζητήσεις σου και ότι οι αποφάσεις που θα πάρεις θα αλλάξουν το τοπίο της ζωής σου όπως μέχρι σήμερα το ήξερες.
Σε αυτήν την κατάσταση της απομόνωσης από την πατρική εστία και της συναισθηματικής αβεβαιότητας καλείσαι να αντλήσεις εμπνεύσεις και δύναμη για να αντιμετωπίσεις τελικά το ζήτημα της καριέρας σου και το μέλλον σου.

Η εικόνα του καταξιωμένου μηχανικού στην εμπορική μας ναυτιλία και στην παγκόσμια κατ’ επέκταση θα είναι ο σταθερός σύντροφός σου καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής σου.
Η μοναξιά σου εδώ έξω στο απέραντο της θάλασσας είναι το εφαλτήριο που μπορεί να αντιπροσωπεύσει την ψυχολογική πτυχή σου που ελευθερώνεται από το φορτίο της, από αυτό που ήσουν μέχρι σήμερα, και αυτό που πρέπει να κάνεις για τον εαυτό σου και αυτό που οι άλλοι δεν μπορούν να το κάνουν για σένα.
Να είσαι ο εαυτός σου, γεγονός που αποτελεί εγγύηση για τις προσδοκίες σου και τις επιθυμίες σου. Κάθε προσωπικότητα περιγράφει με τον δικό της τρόπο τη διαφοροποίηση της στην πορεία προς την επαγγελματική εξέλιξη και την επιτυχία.
Ευκαιρίες θα έχεις, αυτό που χρειάζεται είναι ταυτόχρονα να έχεις υπομονή και καθαρό μυαλό για να καταφέρεις να επιτύχεις τους στόχους σου.
Ο αγώνας που διεξάγεται στη φύση για να διασφαλίσουμε τις συνθήκες διαβίωσης πολλές φόρες μας υποβάλλει σε σκληρή δοκιμασία, οπότε κατ’ ανάγκη πρέπει να γίνουμε ισχυροί για να ανταπεξέλθουμε, και τα όνειρα μας γίνονται πραγματικότητα αφού πραγματικά πιστέψουμε στις δυνάμεις μας προσπερνώντας τις εφήμερες αδυναμίες μας. 

Τίποτα δεν μπορεί να μας έλθει θεόσταλτο.
Για να πετύχεις και να διασφαλίσεις στην καριέρα σου θετικά αποτελέσματα πρέπει να σχεδιάζεις τις κινήσεις σου με σαφή στόχο και με σκληρή και ευσυνείδητη εργασία.
Είναι ένα στοίχημα που πρέπει να είσαι αποφασισμένος για να το κερδίσεις.
Στον ουρανό υπάρχουν σύννεφα, μα πάντα εκεί πάνω συνεχίζει να υπάρχει ο Ήλιος.
Και να θυμάσαι. Ο εαυτός μας κουβαλά ένα φορτίο που ο καθένας προορίζεται πραγματικά για να έχει και το αντέχει επειδή πρέπει.
«Αλλά ακομη θα 'χεις ακούσει να λέγεται ότι όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να μας εκπληρώσει την επιθυμία εκείνου που το θέλουμε παρά πολύ.»
Κατά κοινή ομολογία των περισσότερων ναυτικών το πρώτο μπάρκο είναι χωρίς υπερβολή το πλέον δύσκολο, αλλά ταυτόχρονα και το πλέον κρίσιμο που θα κρίνει το μέλλον σου και θα σημαδεύει την ζωή σου για πολλά χρόνια. 

Οι Έλληνες ναυτικοί δεν είμαστε τυχαίοι, είμαστε μια ράτσα από γερά και αξιόπιστα υλικά και με ρίζες βαθιές που χάνονται στα βάθη της ιστορίας.
...... Από την Αμβέρσα αποπλεύσαμε την μεθεπόμενη ημέρα, έχοντας αριστερά μας τη θέα της ηπειρωτικής Ευρώπης και δεξιά μας τα αγγλικά εδάφη. Ο άνεμος που είναι αντίθετος, προμηνύει μια επερχόμενη θύελλα. Ταξιδεύοντας αντίθετα από την ορμή του ανέμου αντιμετωπίζουμε τη θύελλα που συνεχίζεται για τρίτη ημέρα.
Η επίδραση της ξαφνικής έκθεσης στην κακοκαιρία εν πλω επηρέασε δραματικά το νεαρό μας δόκιμο που παρουσίασε μεγάλη ευαισθησία σε όλα τα κοινά συμπτώματα που συνδέονται με την θαλάσσια ασθένεια τη χαρακτηρισμένη ως ναυτία, που προκαλείται από τα σκαμπανεβάσματα του πλοίου στην θαλασσοταραχή από θυελλώδη καιρό. Ο ασθενής σε ήπιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανίσει μόνο την ελάχιστη μορφή ναυτίας, και σε πιο βαριές περιπτώσεις προκαλεί τον εμετό, τον ίλιγγο, ασταθή βηματισμό, απώλεια ισορροπίας, απώλεια συντονισμού, και ακόμη και αυστηρής κατάκλισης του ασθενή. Η εξασθένιση γενικά επιφέρει μια ανικανότητα να εκτελέσεις ικανοποιητικά τα καθήκοντα σου.
Σύσσωμο το πλήρωμα του πλοίου συμπαραστάθηκε με πατρική στοργή στο πρόβλημα του. Ο πλοίαρχος του έδωσε τις απαραίτητες συμβουλές και ταυτόχρονα για να του ανυψώσει το ηθικό του περιέγραψε τις παρατηρήσεις του και την εμπειρία του με παρόμοια περιστατικά.
Με έμφαση του τόνισε οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει τις επιπτώσεις από τα ίδια συμπτώματα στην αρχή της καριέρας μας. Συνοπτικά δε του ερμήνευσε τις παρενέργειες από τις αναφορές της βιβλιογραφίας για τα συμπτώματα της ναυτίας ώστε να τον καθησυχάσει ότι είναι κάτι προσωρινό και γρήγορα θα συνέρθει.
«Οι στατιστικές μελέτες έχουν δείξει ότι περισσότερο από το σαράντα τοις εκατό οποιασδήποτε ομάδας πληθυσμών θα υποφέρουν στην ξαφνική έκθεση της κακοκαιρίας εν πλω αλλά οι περισσότεροι θα ανακτήσουν μετά από την συνεχή έκθεση δύο ή τριών ημερών σε κακοκαιρία. Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό, λιγότερο από πέντε τοις εκατό του γενικού πληθυσμού υπόκεινται εντούτοις σε χρόνια επίδραση στη θαλασσινή ναυτία.
Σύμφωνα λοιπόν με την προηγούμενη εμπειρία σου υπό φυσιολογικές συνθήκες, αφού δεν είχες ποτέ σου πρόβλημα με ταξίδια του αυτοκινήτου, του τραίνου, της ταλάντευσης των ανελκυστήρων ή άλλων μορφών ασθένειας που προκαλούνται από την κίνηση πολύ σύντομα θα βελτιωθείς και θα συνηθίσεις τις συνθήκες της ζωής του πλοίου. Γι’ αυτό λοιπόν να μην ανησυχείς γιατί η ίδια η ανησυχία επηρεάζει με την σειρά της το χρόνο ανάκτησης από την ναυτία.»
Την τέταρτη ημέρα ένας πρωινός νοτιοανατολικός εκτυφλωτικός Ήλιος έλουζε το πλοίο, τα σύννεφα της προηγουμένης ημέρας είχαν χαθεί τα είχε παρασύρει ο άνεμος, ο καιρός ήταν θαυμάσιος, μια αίσθηση αρμονικής γαλήνης απλώνονταν στον ανοικτό μεγάλο ωκεανό εμπρός μας, με μικρά λευκά κύματα που χόρευαν σιωπηλά στην λαμπερή γαλάζια επιφάνεια γύρω μας.
Τον βρήκα καθισμένο στην πίντα [δέστρα] της πρύμνης, δυσκολευόταν ακόμη.
Εξαντλημένος, τσακισμένος και ταλαιπωρημένος από την ξαγρύπνια ένοιωθε την δροσερή αύρα της θάλασσας να του προκαλεί ρίγος, η επήρεια της ναυτίας εξακολουθούσε να είναι ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του.
Με το πέρασμα του χρόνου η κατάσταση του βελτιώθηκε θεαματικά. Κάθε ημέρα που περνούσε γινόταν πιο δυνατός, ανακτούσε την αυτοπεποίθηση του, συνήθως βοηθούσε τον δεύτερο μηχανικό στην καθημερινή συντήρηση των μηχανημάτων.
Είχε λάβει την οριστική και αμετάκλητη απόφαση, θα ακολουθούσε καριέρα στη θάλασσα και οι προτεραιότητες του θα επικεντρώνονταν στη διαχείριση να γίνει εξελίξιμος και αποτελεσματικός μηχανικός. Αφιέρωνε πολύ χρόνο στις μελέτες του και έδειχνε ιδιαίτερο πάθος να αφομοιώσει τις γνώσεις από τη βιβλιογραφία και τα εγχειρίδια λειτουργίας των μηχανημάτων του πλοίου.
Αυτό το συστηματικό ενδιαφέρον του για μάθηση μου προσέφερε γόνιμο έδαφος να διευρύνω το εύρος των παραινέσεων.
...... Πρέπει να νιώθεις έτοιμος να αντιμετωπίσεις τις προκλήσεις που θα παρουσιάζονται. Οι τεχνολογικές και μηχανολογικές του είδους εργασίες όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό απαιτούν ειδικές γνώσεις ενώ θα έρχεσαι διαρκώς αντιμέτωπος με νέες τεχνολογικές προκλήσεις. Και σε κάθε περίπτωση ο πήχης θ’ ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά. Μανιωδώς πρέπει να στοχεύεις στην επιτυχία του στόχου. Η μάθηση θα είναι εξαιρετικά επίπονη και ταυτόχρονα επιδέχεται καθημερινή βελτίωση, οι γνώσεις εξελίσσονται, μέσα από τα σημαντικά επιτεύγματα του ανθρώπου. 

Και η εξέλιξη αυτή συνεχίζει να αναπτύσσεται με εκπληκτικά πειράματα που ξεπερνούν κάθε προσδοκία, μένει να τα δούμε και στην πράξη τα αποτελέσματα που παρουσιάζουν προκειμένου να καταλήξουν σε εφαρμογή. 

Η τεχνολογική εξέλιξη φαντάζει με αέναη περιπλάνηση στην έρημο. Κάθε φορά που εξελίσσετε ένα μηχανολογικό σύστημα, από τα εργαστήρια προκύπτει μια νέα μέθοδος που συμπληρώνει η αντικαθιστά την προηγούμενη σαν ξεπερασμένη. Η διαπίστωση αυτή δεν είναι καινούργια, απλώς αυτή είναι η εξέλιξη της κοινωνίας, από τα σπήλαια με εργαλεία τους χειροπέλεκες από τον πυρόλιθο και τον χαλαζία φτάσαμε να διαθέτουμε υλικά που μας επιτρέπουν να κατασκευάζουμε γιγάντια καινοτόμα πλοία που κινούνται ελεγχόμενα από ηλεκτρονικούς μηχανισμούς και δραστηριοποιούνται σε όλες τις θάλασσες του κόσμου με απόλυτο έλεγχο. Αυτός βέβαια ο έλεγχος απαιτεί ενδελεχή καταγραφή των δεδομένων που κατανέμονται σε όλες τις επιμέρους παραμέτρους προκειμένου να εξαχθούν τα απαιτούμενα αποτελέσματα που στη συνέχεια παραλαμβάνονται από έξυπνα λογισμικά βασισμένα σε αλγορίθμους για να φτάσουν στον τελικό χρήστη. Με αποτέλεσμα χρήστες όπως εσύ και εγώ να έχουμε την ευχέρεια να τα χειριστούμε πολύ εύκολα, με ακρίβεια, σιγουριά και ασφάλεια.
Εύλογα υποθέτουμε ότι με τις σύγχρονες μεθόδους που διαθέτουμε σήμερα είμαστε πιο αποτελεσματικοί στην αντιμετώπιση οιανδήποτε λειτουργικής διαδικασίας στην εργασία μας σε σύγκριση με το παρελθόν.
Η προϋπόθεση όμως που τίθεται για να αξιοποιήσουμε όλα αυτά που θεωρητικά περιγράφονται, είναι ότι πρέπει να στηρίζουμε την διεύρυνση στις γνώσεις μας, εισπράττοντας ταυτόχρονα και τους πυλώνες της εμπειρίας που απλόχερα υπάρχει διάχυτη γύρω μας ώστε να στεκόμαστε με αξιώσεις στον ανταγωνισμό.
Παράλληλα αν και η μητρική μας γλώσσα φέρει έναν τεράστιο πλούτο νοήματος, ιστορίας και πολιτισμού, στην καθημερινότητα σου αυτό το πανίσχυρο μοναδικό ανθρώπινο μέσο επικοινωνίας θα είναι η αγγλική γλώσσα από τούδε και στο εξής, αυτό είναι νομοτελειακά δεδομένο την σημερινή εποχή της τεχνολογίας.
Πρέπει να είσαι ανταγωνιστικός σε όλα τα επίπεδα, με την έννοια ότι ανταγωνισμός σημαίνει άμιλλα για να γίνεσαι καλύτερος.
Φρόντισε λοιπόν να αρματώσεις το οπλοστάσιο σου ώστε να είσαι κατάλληλα εξοπλισμένος με την υποδομή που να απαντά στις πραγματικές ανάγκες και απαιτήσεις του επαγγέλματος υπό τις σημερινές συνθήκες. Αυτό σημαίνει ευχέρεια χειρισμού αυτής της γλώσσας όπως χειρίζεσαι και τη μητρική σου γλώσσα.
Αντιλαμβάνεσαι λοιπόν ότι χρειάζεται σκληρή δουλειά και δράση για να επιτύχεις αποτελέσματα. Τα θέλω και οι στόχοι σου θα έρθουν πολλές φορές σε αντιπαράθεση, ακόμη και σύγκρουση με παλιές κατεστημένες συνήθειες.
Αυτό είναι το επάγγελμα μας.
«Βαπόρι που φτάνει από τα βάθη, τους παλιούς καιρούς.
Βάσανα ξεφορτώνει και αναστεναγμούς.»
Λέει ένας μεγάλος μας ποιητής.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι θα τα καταφέρεις να επιβιώσεις με αξιώσεις στο νέο σου περιβάλλον που επέλεξες. Αυτός θα είναι ο φυσικός σου χώρος που θα δραστηριοποίησε για ένα διάστημα της ζωής σου. Εάν αυτό το διάστημα είναι μεγάλο η μικρό απ’ εσένα εξαρτάται. Το γεγονός ότι σου έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον και αναπτύσσεις δεσμό με αυτό το χώρο αποτελεί εγγύηση για την τελική επιτυχία των στόχων σου. Οι μεγάλες προκλήσεις όμως είναι εμπρός σου, οι φιλοδοξίες και οι προσδοκίες σου δεν πρέπει περιορίζονται στον ορίζοντα με τα στενά όρια της επαγγελματικής αποκατάστασης μονοδιάστατα στο πλοίο. Ατένισε μακροπρόθεσμα υψηλότερους στόχους καθώς η ζωή σου θ’ αλλάζει, με ενθουσιασμό και αφού τους διαλέξεις με προσοχή. Το μπορείς.
Ο σοφός παππούς μου έλεγε.
«Για μια στιγμή άφησε την καρδιά σου να στείλει σιωπηλά στο απέραντο σύμπαν τις απώτερες επιθυμίες και τις ευχές σου, και έχε την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα δεις πραγματοποιημένα κάποια από τα όνειρα σου.
Χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι σηκώνουμε τα χέρια ψηλά και περιμένουμε παθητικά τα αποτελέσματα.»
"«Συν Αθηνά και χείρα κινεί», έλεγαν οι προγονοί μας," συμπλήρωνε ο σοφός παππούς μου.